ŚRĪ SŪRYA UTSAVA

W tradycji czczenia Boga Słońca szczególną rolę odgrywają święta i duchowe festiwale. Są one ważnymi wydarzeniami o charakterze religijnym i kulturowym, kształtującymi rytm życia wielu wyznawców. Obfitują one w ceremonie i wspólnie sprawowane obrzędy. Są głęboko zakorzenione w cyklach natury (prakṛti) i kosmologii hinduistycznej. Wierni z zaangażowaniem przygotowują się do nich wcześniej. Festiwale są zawsze barwne, pełne ruchu i sfokusowane na radosnych i pozytywnych aspektach. Poniżej znajdują się krótkie opisy popularnych hinduskich festiwali poświęconych Bogu Słońca.

Sūrya Jayantī, znane również pod nazwą Ratha Saptamī, to święto obchodzone jako dzień narodzin Boga Słońca. Sūrya Jayantī celebruje się w pełnię księżyca w miesiącu Māgha, jedenastym miesiącu hinduskiego kalendarza księżycowego, który w kalendarzu gregoriańskim zwykle przypada na okres od połowy stycznia do połowy lutego. Jest to święto trwające jeden dzień i jest bardzo ważne w wielu regionach Indii, w tym w Maharasztrze, Andhra Pradesh, Telanganie i Karnatace. W tym czasie przygotowuje się specjalne potrawy, takie jak sakkarai pongal (słodki ryż). Wierni odwiedzają świątynie i składają ofiary w postaci jedzenia i kwiatów, wypełniają rytualne kąpiele, ofiarowują wodę i modlitwy do Sūrya Deva, który jest czczony jako stwarzający, podtrzymujący i niszczący ten świat. Celebrowanie narodzin Słońca jest ważnym wydarzeniem w tradycji hinduistycznej, zapewnia ono ciągłość cyklu Życia. Sūrya Jayantī jest obchodzony w różnych regionach Indii, a jego obrzędy i tradycje mogą się nieco różnić w zależności od lokalnych zwyczajów.

Pongal, zwany również Makara Saṃkrānti, jest najczęściej obchodzonym hinduskim festiwalem poświęconym Bogu Słońca. Jest świętowany w dniu, w którym Słońce przechodzi ze znaku Raka (karkaṭa) do znaku Koziorożca (makara), tj. 14 stycznia każdego roku. To święto jest bardzo ważne w hinduizmie, ponieważ celebruje ono moment, w którym Słońce zaczyna się poruszać po niebie ku północy. Festiwal ten jako Makara Saṃkrānti jest obchodzony z wielką pompą i ceremonią w wielu częściach Indii, a jako festiwal Pongal przez Tamilów na całym świecie. W tym czasie ludzie kąpią się w świętych rzekach, dziękują Bogu za zapewnienie dobrych zbiorów i poświęcają mu pierwsze ziarno.

Ćhhath to kolejny hinduski festiwal poświęcony Sūryi. Uważa się, że zapoczątkował go Karṇa, syn Boga Słońca, który stał się wielkim wojownikiem i walczył przeciwko Pāṇḍawom w wojnie Kurukshetra. Święto to jest obchodzone w miesiącu Kārtika, który trwa od połowy października do połowy listopada w kalendarzu gregoriańskim. Kārtika jest również znany jako miesiąc, który jest poświęcony bogini Kārtikeyi, która jest uważana za córkę Sūrya Deva. Festiwal Ćhhath jest wyjątkowy dla indyjskich stanów Bihar, Jharkhand i niektórych części Uttar Pradesh oraz Nepalu. W tym czasie ludzie przygotowują specjalne potrawy, takie jak ṭhekua (ciasteczka z mąki, cukru, rodzynek i orzechów) i kachorī (pierożki z mąki i warzyw smażone w oleju), ofiarowują to jedzenie Bogu, odwiedzają świątynie i składają liczne ofiary.

Samba Daśamī to święto obchodzone w Indiach, głównie w nadmorskim stanie Orissa, na cześć Samby, syna Boga Kryszny (kṛṣṇa). Cierpiał on z powodu trądu i za radą ojca zwrócił się o pomoc do Bhagavāna Sūryi i dzięki ofiarowywanym Jemu modlitwom został wyleczony. Od tego czasu ludzie, obchodząc Samba Daśamī, ubierają się w tradycyjne stroje i biorą udział w różnych rytuałach i ceremoniach. W ten sposób czczą Boga Słońca i proszą go o błogosławieństwa i ochronę. W tym dniu składane są ofiary z kwiatów, owoców oraz różnych przedmiotów. Festiwal ten odbywa się w miesiącu Āśvina (zwykle we wrześniu lub październiku) i zazwyczaj przypada na dziesiąty dzień po nowiu, będący jednocześnie ostatnim dniem festiwalu Navarātrī poświęconego Bogini Durgā.

Aytar Pūjā (Āyatara Pūjā) to święto celebrowane przez kobiety w indyjskim stanie Goa. Odbywa się ono w niedzielę hinduskiego miesiąca księżycowego Śravaṇa, przypadającego zwykle na lipiec–sierpień w kalendarzu gregoriańskim. Głównym celem tej ceremonii pūjā jest okazanie szacunku i uwielbienia Bogu Sūryi. Obejmuje ona takie czynności jak kąpiel posągów, ich dekorowanie i oddawanie im czci.

Āditya Vrata to hinduistyczny festiwal poświęcony słonecznemu bóstwu Āditya Deva i jego Energii (śakti). Jest to święto obchodzone w miesiącu Bhādrapada (sierpień–wrzesień w kalendarzu gregoriańskim) i trwa przez 12 dni. Wierni składają ofiary Słońcu, aby uzyskać Jego błogosławieństwa i energię. Jest to święto, które jest poświęcone zdrowiu, szczęściu i pomyślności. Podczas Āditya Vrata wykonuje się różne rytuały i ceremonie, aby uhonorować Boga Słońca. Obejmują one składanie ofiar, ceremonię pūjā, wykonywanie rytuałów oczyszczających oraz rozdawanie jałmużny biednym. Warto zauważyć, że Āditya Vrata jest również znane jako Sūrya Vrata lub Āditya Pūjā. Āditya Deva i jego małżonka Rājñī Devī są przywoływani w te dni.